در دنیای پویای ورزش، توسعه مربی ورزشی نقشی حیاتی در شکلگیری محیطی دارد که افراد در تمام سنین از طریق ورزش رشد میکنند. کتاب توسعه مربی ورزشی با عنوان اصلی “The Routledge Handbook of Coach Development in Sport” یک متن جامع و معتبر است که اهمیت یادگیری و بستر را برای کسانی که محیط رشد ورزشکاران را شکل میدهند، برجسته میکند. این کتاب به بررسی عمیق مبانی، تکامل، و مسائل حیاتی مرتبط با توسعه مربی ورزشی در سراسر جهان میپردازد.
این مقاله خلاصهای از نکات کلیدی و اطلاعات ارائهشده در کتاب توسعه مربی ورزشی است و به شما در درک بهتر مفاهیم اصلی و بینشهای این حوزه کمک میکند. اگر علاقهمند به دسترسی کامل به تمامی مطالب و جزئیات ارائهشده در این راهنمای جامع هستید، میتوانید نسخه اصلی و اورجینال کتاب توسعه مربی ورزشی را از فروشگاه سایت نکات تناسب اندام، نخستین و معتبرترین مرجع قانونی دانلود و خرید کتابهای ورزشی و تغذیه در ایران، تهیه کنید.
بخش اول: مبانی و تکامل توسعه مربی ورزشی
توسعه مربی ورزشی در سراسر جهان
کتاب توسعه مربی ورزشی (The Routledge Handbook of Coach Development in Sport) به بررسی جامع برنامهها و سیستمهای توسعه مربی در قارهها و کشورهای مختلف میپردازد، و تصویری از غنا، تنوع و گاهی نابرابری در این حوزه ارائه میدهد.
توسعه مربی ورزشی در استرالیا و نیوزیلند
استرالیا و نیوزیلند هر دو در توسعه مربی ورزشی پیشرفتهای قابل توجهی داشتهاند. استرالیا “استراتژی توسعه مربی عملکرد بالا (HPCDS)” را بهعنوان یک برنامه جامع برای شناسایی، جذب و حفظ مربیان در سطح جهانی برای افزایش تجربه و موفقیت ورزشکاران استرالیایی معرفی کرد. این استراتژی بر توسعه ظرفیت نیروی کار مربیگری استرالیا از طریق فرصتهای یادگیری سفارشی و تجربی تمرکز دارد. HPCDS شامل سه ستون اصلی است که چهار هدف عمده را دنبال میکنند: قرار دادن مربی عملکرد بالا در مرکز یک تجربه متمرکز بر یادگیرنده، همکاری با سازمانهای ورزشی ملی (NSO) و شبکه ملی مؤسسات برای ایجاد نتایج سفارشی، روشن کردن نقشها و مسئولیتهای ذینفعان برای حداکثر کردن انسجام و مشارکت در سطح سیستم، و همراستایی با استراتژیهای ملی ورزش. این استراتژی فرصتهای توسعه مربی را به سه دسته رسمی، غیررسمی و غیررسمی تقسیمبندی میکند.
در نیوزیلند، سیستم توسعه مربی ورزشی تحت تأثیر اصول “Te Tiriti o Waitangi” (معاهده Waitangi) قرار دارد که دانش، آداب و ارزشهای مائوری را برای هدایت تعاملات فرهنگی حساس، ادغام میکند. مفاهیمی مانند “مانا” (پرستیژ و قدرت شخصی و جمعی) و “واکاواناونگاتانگا” (فرآیند ایجاد روابط) در برنامه توسعه مربی (CDP) نیوزیلند برجسته هستند.
سیستمهای آموزش و توسعه مربی ورزشی در آسیا
قاره آسیا با تنوع فرهنگی، زبانی و قومی خود، فرصتها و چالشهایی را برای توسعه مربی ورزشی ارائه میدهد. این منطقه در سالهای اخیر میزبانی رویدادهای ورزشی بینالمللی متعددی را بر عهده داشته و پیشرفتهای قابل توجهی در دستاوردهای ورزشی کسب کرده است.
در ژاپن، سیستم گواهینامه مربیگری توسط انجمن ورزشی ژاپن (JSPO) سازماندهی شده و به پنج سطح تقسیم میشود. این سیستم در سال ۲۰۱۶ دستخوش تغییرات عمدهای شد و به سمت یک برنامه درسی مدل هستهای (MCC) حرکت کرد که بر نیاز به تغییر رویکرد سنتی انتقال دانش تأکید دارد. توصیههای دولت ژاپن برای توسعه مربیان خوب شامل حذف سوءاستفاده، ترویج رشد شخصی کلی مربی، پیگیری توسعه حرفهای، مربیگری متمرکز بر ورزشکار، توسعه ورزشکاران مستقل، دسترسیپذیری مربیگری و افزایش اعتبار اجتماعی است. در سنگاپور، تمرکز بر توسعه منابع انسانی و تجارت بینالمللی، بستر مناسبی را برای توسعه مربی ورزشی فراهم کرده است.
توسعه مربی ورزشی در آمریکای شمالی
در کانادا، برنامه ملی گواهینامه مربیگری (NCCP) بیش از دو میلیون مربی را از سال ۱۹۷۴ گواهینامه داده است. این کشور همچنین تعداد زیادی از پیستهای اسکیت هاکی را در مقایسه با جمعیت خود دارد که نشاندهنده علاقه گسترده به این ورزش است. ایالات متحده با بیش از ۵۵۱,۰۰۰ بازیکن ثبت شده هاکی روی یخ، پیشتاز در این ورزش است.
توسعه مربی ورزشی در آمریکای جنوبی
آمریکای جنوبی با ۱۲ کشور و سه قلمرو فرااقیانوسی، تنوع غنی فرهنگی و جغرافیایی دارد. این قاره شاهد مشارکت گروههای ذینفع متعدد در توسعه مربی ورزشی است، از جمله فدراسیونهای ورزشی، مراکز آموزش معلم و وزارتخانههای ورزش. با این حال، علیرغم تعداد قابل توجهی از مؤسسات درگیر در توسعه مربی ورزشی، این ابتکارات بیشتر به ورزشهای تثبیتشده اجتماعی متمایل هستند. اصطلاح “آموزش فیزیکی” برای توصیف حوزه آکادمیک و حرفهای در آمریکای جنوبی رایج است، اما نامهایی مانند “علوم ورزشی” نیز مشاهده میشود که ناشی از تأثیر کشورهای اروپایی است.
توسعه مربی ورزشی در اروپا
توسعه مربی ورزشی در اروپا با تنوع و نابرابری قابل توجهی همراه است. در آلمان، برنامه “Fussball-Lehrer” (معلم فوتبال) توسط فدراسیون فوتبال آلمان (DFB) به عنوان “دانشگاه آکسفورد” مربیگری شناخته شده است. این برنامه بر کاریزما، تمایل به یادگیری و ایدههای جدید، و توسعه بازیکنان جوان برای بوندسلیگا تأکید دارد. در رومانی، برنامههای مربیگری اغلب شامل آموزشهای نظری و عملی هستند، اما برنامههای راهنمایی رسمی کمتر رایجاند و یادگیری بیشتر از طریق مدلهای غیررسمی اتفاق میافتد. در لیتوانی، برنامه توسعه مربی ITF با حمایت کمیته همبستگی المپیک، راهنماییهای مربیان را در طول زمان به سمت مربی توسعه دهنده در یک آکادمی ملی سوق داده است. این برنامه شامل نظریه تنیس و فعالیتهای عملی در زمین است. در فنلاند، هاکی روی یخ یک ورزش ملی است و سیستم توسعه مربی ورزشی آن بر رویکرد متمرکز بر یادگیرنده و شایستگیمحور با راهنمایی در سطح باشگاه، تأکید دارد. برنامه کارشناسی هاکی روی یخ در دانشگاه علوم کاربردی Haaga-Helia نمونهای از این رویکرد است که بر مهارتهای درونفردی و میانفردی تمرکز دارد.
توسعه مربی ورزشی در آفریقا
توسعه مربی ورزشی در آفریقا نیز در کتاب مورد بررسی قرار میگیرد، هرچند جزئیات کمتری در این بخش از منابع ارائه شده است.
تکامل و مبانی توسعه مربی ورزشی
توسعه مربی ورزشی یک فرآیند پیچیده است که یادگیری مادامالعمر را شامل میشود. این فرآیند از تجربیات و فرصتهای یادگیری متنوعی تشکیل شده است. پیتر جرویس، پیشگام در حوزه آموزش و یادگیری بزرگسالان، نقش مهمی در درک یادگیری و توسعه مربی داشته است. او اشاره میکند که افراد اغلب initiators یادگیری خود نیستند، بلکه گیرندگان تجربیات هستند.
مداخلههای عمدی و فعالیتهای توسعه خودآگاهانه
توسعه مربی ورزشی شامل دو بستر یادگیری عمده است: “مداخلههای عمدی” و “فعالیتهای توسعه خودآگاهانه عمدی”.
- مداخلههای عمدی: اینها برنامههای آموزشی از پیش تعیینشده و گواهینامههایی هستند که توسط نهادهای حاکم بر ورزش یا فدراسیونها ارائه میشوند. این برنامهها معمولاً توسط متخصصان طراحی و ارائه میشوند و هدفشان انتقال دانش مشخص است. تمایل به تثبیت مربیگری ورزش به عنوان یک حرفه، رویکرد مبتنی بر شواهد و استانداردهای شایستگی را ترجیح میدهد.
- فعالیتهای توسعه خودآگاهانه عمدی: در این حالت، مربیان خود مسئولیت توسعه خود را بر عهده میگیرند. این فعالیتها مبتنی بر چالشهایی هستند که مربیان با آنها روبرو میشوند و یادگیری از ترکیب موقعیتهای مختلف یادگیری نشأت میگیرد. این فعالیتها شامل توسعه شبکههای یادگیری شخصی (PLN)، فضای یادگیری اجتماعی (SLS) و فعالیتهای توسعه خودآگاهانه میشود.
این دو نوع فعالیت میتوانند یکدیگر را تحت تأثیر قرار داده و تکمیل کنند. شرکت در یک دوره رسمی میتواند به کاوش بیشتر توسط فرد منجر شود، و شناسایی شکاف دانش میتواند فرد را به ثبتنام در یک دوره رسمی سوق دهد. موفقیت این تعامل نیازمند آگاهی مربیان از نیازهای واقعی خود و مبتنی بودن مداخلات عمدی بر اصول تدریس متمرکز بر یادگیرنده است.
ذهنیتها در توسعه مربی ورزشی
مربیان دارای ذهنیتهای مختلفی برای مدیریت جریان اطلاعات هستند. کگان و لاهی سه ذهنیت رایج را توصیف میکنند:
- ذهن اجتماعی شده: این افراد تمایل دارند آنچه دیگران میخواهند را بشنوند و با آنچه از طریق مداخلات عمدی آموختهاند راحت هستند.
- ذهن خودگردان: این افراد استقلال بیشتری از خود نشان میدهند و اطلاعات را بر اساس نیازها و اهداف خود فیلتر میکنند.
- ذهن خوددگرگونساز: این افراد آگاهند که بهترین شیوهها به گذشته تعلق دارند و آنچه امروز منطقی است ممکن است فردا نباشد. آنها به طور انتقادی بر عمل خود تأمل میکنند و با افرادی با دیدگاههای متفاوت ارتباط برقرار میکنند.
بخش دوم: نظریهپردازیها و پژوهشها در توسعه مربی ورزشی
کتاب توسعه مربی ورزشی در این بخش به نظریهپردازیها و تحقیقاتی میپردازد که زیربنای توسعه مربی ورزشی را تشکیل میدهند. این بخش، به جای تکیه بر “عقل سلیم” یا “نظریههای عملی”، بر “نظریههای عملی” مبتنی بر شواهد تجربی و روششناسیهای دقیق آکادمیک تأکید میکند.
نظریههای عملی در توسعه مربی ورزشی
“نظریههای عملی” (theories of practice) چارچوبهای مفهومی مبتنی بر تحقیقات دقیق و روششناسیهای تجربی هستند. این نظریهها به مربیان کمک میکنند تا تجربیات گذشته خود را تحلیل و نقد کنند و اقدامات آینده خود را با هدفمندی و پیچیدگی بیشتری شکل دهند. آنها همچنین یک نقطه مرجع پایدار در برابر بینظمی و چالشهای ذاتی توسعه مربی ورزشی فراهم میکنند.
دو دیدگاه مون در مورد یادگیری
جنیفر مون دو دیدگاه متمایز اما مکمل را در مورد یادگیری ارائه داده است:
- یادگیری به مثابه ساخت دیوار آجری: در این دیدگاه، مربی توسعه دهنده اطلاعات را به مربی ارائه میدهد تا “آجرهای دانش” را در اختیار داشته باشد. مربی نقش منفعل “جمعآوری کننده آجر” را دارد و یادگیری بدون دستور مستقیم مربی توسعه دهنده اتفاق نمیافتد. این دیدگاه به طور سنتی در آموزش مربیان غالب بوده است.
- یادگیری به مثابه یک شبکه: این استعاره، انعطافپذیری و ارتباط بین ایدهها و احساسات را نشان میدهد. یادگیری به روشهای مختلف و در مکانهای گوناگون، با یا بدون دستور مستقیم، اتفاق میافتد. مربیان ساختارهای شناختی خود را از طریق مشارکت در تجربیات و تعامل با دیگران و محیطهایشان تنظیم و بازسازی میکنند.
امواج نظریهپردازی در یادگیری
کتاب توسعه مربی ورزشی چهار موج اصلی نظریهپردازی در ادبیات یادگیری را شناسایی میکند که هر کدام رویکردهای مشروع و مبتنی بر تجربیات برای تأثیرگذاری بر یادگیری مربیان هستند.
- یادگیری به مثابه شرطیسازی (رفتارگرایی): در این رویکرد، تمرکز بر نحوه یادگیری رفتارهای قابل مشاهده از طریق پاسخهای شرطی به محرکهای محیطی است. این نظریه، در زمینه توسعه مربی ورزشی، توسط روانشناسانی مانند جان واتسون و ایوان پاولف پایهگذاری شد. بی.اف. اسکینر با نظریه شرطیسازی عامل (Operant Conditioning) خود، که بر شکلگیری و حفظ رفتارها از طریق پیامدهای آنها تمرکز دارد، تأثیر بسزایی در این حوزه گذاشت. شرطیسازی عامل شامل تقویت مثبت (افزایش احتمال تکرار رفتار با ارائه محرک دلپذیر) و تقویت منفی (افزایش احتمال رفتار با حذف محرک آزاردهنده)، و همچنین تنبیه (کاهش رفتار با ارائه محرک آزاردهنده یا حذف تقویتکننده مثبت) میشود. استفاده از تقویت مثبت نسبت به تنبیه ترجیح داده میشود.
- یادگیری به مثابه فرآیندهای درونی (شناختگرایی): این رویکرد بر چگونگی وقوع یادگیری از طریق دریافت، سازماندهی، ذخیرهسازی و بازیابی اطلاعات جمعآوری شده از طریق ورودیهای حسی و پردازش شده در مغز، تمرکز دارد. نظریههایی مانند “مدلهای ذهنی” و “طبقهبندی نتایج یادگیری مشاهده شده (SOLO)” در این دسته قرار میگیرند. کتاب توسعه مربی ورزشی همچنین به اهمیت توجه در یادگیری مربیان اشاره میکند، مانند توجه فردی (علاقه شخصی مربی به موضوع) و توجه موقعیتی (جذابیت موقعیت یادگیری).
- یادگیری به مثابه معناسازی (ساختگرایی): این رویکرد، یادگیرندگان را به عنوان مشارکتکنندگان فعال در فرآیند یادگیری خود تعریف میکند. جان تونر، یک آموزشدهنده مربی، بر اهمیت رویکردهای ساختگرا مانند کار پیاژه و ویگوتسکی برای تشویق مربیان به کشف ظرفیتهای حرکتی ورزشکاران تأکید میکند.
- یادگیری به مثابه عمل اجتماعی (یادگیری اجتماعی و موقعیتمدار): این رویکرد بر سهم اجتماعی و محیطی در یادگیری تأکید دارد. تئوری یادگیری اجتماعی (SLT) توسط ونگر-ترینر و همکارانش، یادگیری را به عنوان یک فعالیت اجتماعی تعریف میکند که در جوامع عمل (CoP)، فضاهای یادگیری اجتماعی (SLS) و چشماندازهای عمل (LoP) اتفاق میافتد. جوامع عمل گروههایی از افراد هستند که دغدغه، مجموعهای از مشکلات یا اشتیاق مشترکی درباره یک موضوع دارند و با تعامل مداوم دانش و تخصص خود را در آن زمینه تعمیق میبخشند. فضاهای یادگیری اجتماعی تجربیات تعاملی هستند که افراد در pursuit یادگیری برای ایجاد تفاوت در آنها شرکت میکنند. چارچوب ایجاد ارزش (VCF) ابزاری قوی برای ارتقاء و ارزیابی ابتکارات یادگیری اجتماعی است.
این امواج نظریهپردازی، ابزارهای ارزشمندی را برای مربیان و توسعهدهندگان مربی فراهم میکنند تا یادگیری را از دیدگاههای مختلف درک کنند و اقدامات خود را بهبود بخشند.
بخش سوم: دیدگاههایی درباره توسعه مربی ورزشی در عمل
در این بخش، کتاب توسعه مربی ورزشی به بررسی چالشها و ملاحظات کلیدی در درک کیفیت در آموزش و توسعه مربی ورزشی میپردازد و راهکارهای عملی را ارائه میدهد.
کیفیت در توسعه مربی ورزشی: یک مسئله پیچیده
توسعه مربی ورزشی به عنوان یک “مسئله پیچیده” (wicked problem) در نظر گرفته میشود. مسائل پیچیده، چالشهای اجتماعی پیچیده، غیرقابل حل و غیرقابل پیشبینی هستند. تعریف کیفیت در توسعه مربی ورزشی دشوار است و بر اساس دیدگاههای مختلف ذینفعان تغییر میکند. این امر شامل نظریهپردازیهای متعدد، قضاوتهای کیفی و کمی در ارزیابی عملکرد مربی و نفوذ عوامل زمینهای، فرهنگی و زمانی میشود.
کارایی در مقابل کیفیت مربیگری
در حالی که “کارایی” (effectiveness) یک اصطلاح رایج در تحقیقات مربیگری است، اغلب به طور ناکافی تعریف میشود و بر دستیابی به اهداف خاص تمرکز دارد. کتاب توسعه مربی ورزشی پیشنهاد میکند که “مربیگری با کیفیت” (quality coaching) یک رویکرد جامعتر است که ذهنی، فراگیر، کیفی و کلنگر است و بستر مربیگری را در نظر میگیرد. مربیگری با کیفیت با یادگیری مرتبط است که شامل فرآیند و نتیجه میشود و به دستیابی به اهداف پیوند میخورد. این دیدگاه، مربی را به عنوان یک انسان در نظر میگیرد، نه صرفاً یک موجود فیزیکی، و آنها را تشویق میکند تا بهتر شوند زیرا احساس ارزشمندی میکنند.
سیستمهای سه پیام بسنشتاین
بازیل برنشتاین، جامعهشناس برجسته، ساختار دانش آموزشی رسمی را شامل “سه سیستم پیام” میدانست: برنامه درسی، روششناسی و ارزیابی.
- برنامه درسی (Curriculum): به “آنچه به عنوان دانش معتبر شمرده میشود” اشاره دارد. این شامل انتخاب محتوا، سازماندهی دانش و روابط بین دستهها و محتوا است. در توسعه مربی ورزشی، این سیستم به اهداف و مقاصد یادگیری مربی میپردازد.
- روششناسی (Pedagogy/Andragogy): به “آنچه به عنوان انتقال معتبر دانش شمرده میشود” اشاره دارد. این سیستم به نحوه ارائه محتوا و چگونگی انتظار تعامل مربیان با آن میپردازد. رویکرد مربیمحور به تدریس که توسط مریالن وایمر پیشنهاد شده است، بر انتقال قدرت به دانشآموزان و تبدیل نقش معلم به تسهیلکننده تمرکز دارد.
- ارزیابی (Assessment): به “آنچه به عنوان تحقق معتبر دانش از سوی آموزشدیده شمرده میشود” اشاره دارد. این سیستم از شیوههای ارزیابی موثر و معتبر پشتیبانی میکند که هم یادگیری را افزایش میدهند و هم آن را مستند میکنند. ارزیابی باید هم یادگیری را تقویت کند و هم آن را اندازهگیری کند.
این سه سیستم به هم وابسته هستند و همترازی آنها برای تقویت یادگیری و کیفیت در توسعه مربی ورزشی ضروری است.
برنامه درسی توسعه مربی ورزشی
ساخت و تغییر برنامه درسی در فضایی از قدرت و کنترل رخ میدهد، جایی که دستههای خاصی از دانش و شیوههای انتقال، سلسلهمراتبی ممتاز یا به حاشیه رانده میشوند. برنشتاین مفاهیم “صدا” (voice) و “طبقهبندی” (classification) را برای تحلیل این فرآیند ارائه میدهد. طبقهبندی به چگونگی عملکرد قدرت برای ایجاد، مشروعیتبخشی و بازتولید مرزها بین دستههای اجتماعی مختلف اشاره دارد. “صدا” به دیدگاهها و منافعی که در برنامه درسی شنیده میشوند یا به حاشیه میروند، اشاره دارد. قدرت طبقهبندی میتواند تعیین کند که کدام دانش مربیگری مشروع، مطلوب یا حتی غیرقابل لمس است. کاهش “عایقبندی” (insulation) بین دستهها (کاهش تمایز آنها) برای تغییر “صدا” در برنامه درسی و باز کردن راه برای دیدگاههای جدید، اساسی است.
مطالعه موردی: توسعه مربی ورزشی راگبی در نیوزیلند
در نیوزیلند، توسعه مربی ورزشی راگبی تحت تأثیر سیاستهای Sport NZ قرار دارد. “کتابچه راهنمای” دوره توسعه مربی عملکرد سطح 3 (Level 3 Performance Coaching) نیوزیلند، که توسط هاپتا در سال 2014 تحلیل شد، نشان داد که 66% از محتوا بر عناصر فنی راگبی تمرکز دارد، در حالی که تنها 34% به موضوعات دیگر مانند برنامهریزی فصل، انتخاب، مدیریت ریسک، اخلاق، ارتباطات، تناسب اندام و روانشناسی ورزش میپردازد. این ساختار نشاندهنده عایقبندی قوی بین دستههای فنی و سایر دانشها است. برنامههای جدیدتر مانند “دانش هستهای” (Core Knowledge) توسط High Performance Sport New Zealand (HPSNZ)، تلاش میکنند تا یک رویکرد یکپارچه و جامعتر را ترویج کنند. با این حال، هنوز چالشهایی در کاهش واقعی عایقبندی و تغییر “صدا” در برنامه درسی وجود دارد.
روششناسی توسعه مربی ورزشی
روششناسی (pedagogy) به چگونگی انتقال دانش اشاره دارد. مفهوم “ابزار آموزشی” (Pedagogical Device) برنشتاین، که شامل قوانین توزیعی، بازمتنسازی و ارزیابی است، به درک فرآیند تبدیل دانش به ارتباطات آموزشی کمک میکند.
تدریس متمرکز بر یادگیرنده
تدریس متمرکز بر یادگیرنده (Learner-Centered Teaching) رویکردی است که دانشآموزان را قادر میسازد تا مسئولیت بیشتری در یادگیری خود داشته باشند. وایمر پنج تغییر کلیدی در این رویکرد را پیشنهاد میکند:
- نقش معلم: معلم به تسهیلکننده یادگیری تبدیل میشود.
- تعادل قدرت: قدرت به سمت محیط یادگیری برابریطلبانه توزیع میشود، که مشارکت و مسئولیت یادگیرنده را افزایش میدهد.
- مسئولیت یادگیری: مربی مسئولیت یادگیری خود را بر عهده میگیرد.
- هدف ارزیابی: ارزیابی به عنوان ابزاری برای تقویت یادگیری و ارائه بازخورد مورد استفاده قرار میگیرد.
- ماهیت محتوا: محتوا مرتبط، چالشبرانگیز و معتبر میشود.
ارزیابی در آموزش مربی ورزشی
ارزیابی یک عنصر حیاتی اما اغلب نادیدهگرفته شده در توسعه مربی ورزشی است. این بخش به اهمیت استراتژیهای ارزیابی، هم در برنامههای رسمی و هم در یادگیری غیررسمی، برای اطمینان از رشد و پیشرفت مربیان میپردازد.
نظریههای یادگیری بزرگسالان و موقعیت ارزیابی
کتاب توسعه مربی ورزشی سه نظریه اصلی یادگیری بزرگسالان را که بر ارزیابی تأثیر میگذارند، بررسی میکند:
- رفتارگرایی: ارزیابی بر مشاهده صریح تغییر رفتار تمرکز دارد و قضاوت در مورد میزان انطباق رفتارها با معیارهای مطلوب را شامل میشود.
- شناختگرایی: ارزیابی بر فرآیندهای درونی یادگیرنده مانند حافظه، درک و مدلهای ذهنی تمرکز دارد.
- یادگیری اجتماعی: ارزیابی شامل مشاهده و ارزیابی رفتارهای آموخته شده در زمینه اجتماعی است.
اصول شیوه ارزیابی خوب
برای بهبود ارزیابی در توسعه مربی ورزشی، اصول زیر پیشنهاد میشوند:
- ارزیابی معتبر (Authentic Assessment): ارزیابیهایی که وظایف و مسائل دنیای واقعی را منعکس میکنند.
- ارزیابی تکوینی (Formative Assessment): ارزیابیهای مداوم که بازخورد را برای هدایت یادگیری فراهم میکنند، برخلاف ارزیابیهای پایانی که فقط عملکرد را میسنجند.
- ارزیابی پایدار (Sustainable Assessment): ارزیابیهایی که توانایی یادگیرنده را برای ارزیابی خود در طول زمان توسعه میدهند.
بخش چهارم: مسائل حیاتی در توسعه مربی ورزشی
این بخش از کتاب توسعه مربی ورزشی به بررسی مسائل حیاتی و چالشبرانگیزی میپردازد که توسعه مربی ورزشی جهانی با آنها روبرو است.
توسعه مربی ورزشی جهانی در جامعه دانشمحور
در یک جامعه دانشمحور، توسعه مربی ورزشی به طور فزایندهای بر تولید و انتشار دانش تخصصی در سراسر فرهنگها و سیستمهای ورزشی وابسته است. “مارکرهای صلاحیت” مانند مدارک دانشگاهی، به عنوان شاخصهای دسترسی به دانش تخصصی و آشنایی با آن، اهمیت مییابند. این امر بر یادگیری مداوم/مادامالعمر برای سازگاری با دانش جدید تأکید دارد. مفهوم “فرهنگ معرفتی” (epistemic culture) به ترتیبات و مکانیسمهایی اشاره دارد که در آنها دانش تولید میشود، با تأکید بر تنوع “سایتهای تولید” که دانش در عمل را ارزشمند میدانند، نه صرفاً سهم مؤسسات دانشگاهی.
نیاز فوری به مربی ورزشی: مقابله با سوءاستفاده مربیان از قدرت
توسعه مربی ورزشی دارای یک mandate روشن است: پیشبرد دانش و عمل مربیان. با این حال، چالش اغلب این نیست که مربیان را به پذیرش ایدههای جدید ترغیب کنیم، بلکه این است که آنها را متقاعد کنیم ایدههای قدیمی را کنار بگذارند. سوءاستفاده از قدرت و خشونت علیه ورزشکاران یک مشکل فوری و گسترده در ورزش است که نیازمند راه حلهای فوری از طریق توسعه مربی ورزشی است. این امر مستلزم تغییر ریشهای در اخلاق مربیان و گذار به مربیگری حرفهای است که شامل مهارتهای بینفردی پیچیدهتر و درک نقش قدرت در روابط مربی-ورزشکار میشود.
اولویتبندی بر اساس فوریت در توسعه مربی ورزشی
کتاب توسعه مربی ورزشی به مفهوم “فوریت” (urgency) در مدیریت زمان و تأثیر آن بر تغییر در سازمانها و افراد میپردازد. این بخش به این سوال میپردازد که چگونه میتوان مسائل اجتماعی-فرهنگی در ورزش را به یک “نیاز فوری” تبدیل کرد که راهحلهای نوآورانه و تغییرات عملی را به همراه داشته باشد.
پیشبرد تنوع و شمول در توسعه مربی ورزشی
تأکید معاصر بر تنوع و شمول (Diversity and Inclusion) ناشی از این واقعیت است که ورزش نهادی دارای تاریخچهای طولانی از حذف است که نابرابریها را در ابعاد مختلفی مانند جنسیت، نژاد، طبقه، قومیت و ناتوانی منعکس و تقویت میکند.
شمول ناتوانی
تحقیقات نشان میدهد که ورزشکاران دارای ناتوانی اغلب با موانعی برای مشارکت کامل در ورزش، از جمله در برنامههای توسعه مربی ورزشی، روبرو هستند. ایجاد برنامههای آموزشی برای مربیان ورزشکاران دارای ناتوانی، و همچنین در نظر گرفتن چالشهای دسترسی به محتوا و منابع مناسب، از اهمیت بالایی برخوردار است.
مردم بومی
کتاب توسعه مربی ورزشی بر نیاز به برنامههای آموزش مربی که نیازها و فرهنگهای خاص مردم بومی را برطرف کند، تأکید میکند. این امر شامل احترام به دانش بومی و ایجاد راههایی است که جوامع بومی را در توسعه مربی ورزشی مشارکت دهد.
تنوع جنسیتی و جنسیتی
کتاب توسعه مربی ورزشی به بررسی چالشهایی میپردازد که افراد LGBTQ+ در ورزش، به ویژه در نقشهای مربیگری، با آنها روبرو هستند. این امر شامل مقابله با تعصبات، کلیشهها و نیاز به ایجاد محیطهای فراگیرتر و ایمنتر است. برنامههای توسعه مربی ورزشی باید به این مسائل بپردازند و فرصتهایی را برای مربیان LGBTQ+ برای توسعه و پیشرفت فراهم کنند.
کدام اشکال یادگیری در مربی ورزشی ارزشمند، مفید یا “بیفایده” هستند؟
این بخش از کتاب توسعه مربی ورزشی به بررسی اشکال مختلف یادگیری مربیان، شامل تجربیات به عنوان ورزشکار، سیستمهای گواهینامه مربیگری و تحصیلات دانشگاهی، میپردازد.
تبدیل شدن به مربی
مفهوم “تبدیل شدن” (becoming) یک رویکرد مولد برای مشاهده یادگیری مربی است، زیرا از استعارههای اکتساب و انتقال دور شده و به سمت ترکیبی از استعارههای مشارکت، ساخت و فرهنگ میرود که مناسب طبیعت پیچیده و اجتماعی مربیگری است.
- تجربه به عنوان ورزشکار: برای ذینفعان مختلف در ورزش، تجربه به عنوان ورزشکار ارزشمند است. کتاب توسعه مربی ورزشی اشاره میکند که این تجربیات میتوانند سرمایه اجتماعی قابل توجهی را به همراه داشته باشند، اما در مورد ارزش واقعی آنها برای توسعه مربی ورزشی بحث وجود دارد.
- سیستمهای گواهینامه مربیگری: این سیستمها ویژگی تقریباً همهجایی سیستمهای توسعه مربی ورزشی تثبیت شده در سراسر جهان هستند و توسط مدیران ورزشی به دلیل تضمین حداقل استانداردها برای نیروی کار داوطلب ارزشمند شمرده میشوند. با این حال، برخی از کشورها در حال پیشرفت در حمایت از مربیان عملکرد بالا هستند که فراتر از حداقل استانداردها است و به حرفهایسازی گستردهتر ورزش کمک میکند.
- تحصیلات دانشگاهی: نقش تحصیلات دانشگاهی در توسعه مربی ورزشی در سراسر جهان متفاوت است. با این حال، مربیانی که تحصیلات دانشگاهی را به پایان رساندهاند، اغلب آن را بسیار ارزشمند میدانند. تحصیلات دانشگاهی فرصتهایی را برای مربیان فراهم میکند تا به طور انتقادی بازتابنده و خودآگاهتر شوند و دیدگاه گستردهتری نسبت به مربیگری پیدا کنند. این امر به حرفهایسازی مستمر مربیگری کمک میکند.
- چالشبرانگیزی هنجار: در ورزشهای اکشن و ورزشهای الکترونیک، رویکرد یادگیری متمرکز بر ورزشکار غالب است. این رویکردها بر مسئولیت دانشآموز در یادگیری خود، تغییر قدرت در رابطه دانشآموز-معلم و افزایش احساس خودمختاری برای یادگیرنده تأکید دارند. “شناخت تجسم یافته” (embodied cognition) که در آن بازیکنان از طریق نحوه حرکت بدن خود یاد میگیرند و رفتار خود را تنظیم میکنند، در این زمینه اهمیت دارد.
نتیجهگیری
کتاب توسعه مربی ورزشی (The Routledge Handbook of Coach Development in Sport) به وضوح نشان میدهد که توسعه مربی ورزشی فرآیندی پیچیده، چندوجهی و دائماً در حال تکامل است. این کتاب به عنوان یک راهنمای ضروری، ابعاد مختلف این فرآیند را از مبانی نظری گرفته تا مسائل عملی و چالشهای حیاتی، پوشش میدهد. ما در این مقاله، خلاصهای جامع از مفاهیم کلیدی این کتاب را ارائه دادیم، از جمله رویکردهای مختلف یادگیری، اهمیت بستر و ذهنیتهای مربیان، نقش برنامههای درسی و روشهای آموزشی، و ضرورت پرداختن به مسائل اجتماعی و اخلاقی مانند سوءاستفاده از قدرت و ترویج تنوع و شمول.
مباحث مطرح شده در این کتاب، بر ضرورت درک عمیق ماهیت “مسئله پیچیده” توسعه مربی ورزشی تأکید دارند و رویکردی متمرکز بر یادگیرنده و اهمیت یادگیری مداوم برای مربیگری با کیفیت را پیشنهاد میکنند. اگر به دنبال دسترسی به تمامی بینشها، جزئیات و مطالعات موردی ارائهشده در این راهنمای جامع هستید، قویاً توصیه میکنیم که نسخه اصلی و اورجینال کتاب توسعه مربی ورزشی را از فروشگاه سایت نکات تناسب اندام، خریداری کنید. این کتاب به شما کمک میکند تا به درکی عمیقتر و جامعتر از علم و هنر توسعه مربی ورزشی دست یابید و در مسیر حرفهای خود پیشرفت کنید.
سوالات متداول
پادکست کتاب توسعه مربی ورزشی
اگر علاقهمندید که نکات مهم و کاربردی کتاب توسعه مربی ورزشی را به صورت صوتی و در قالب خلاصهای کاربردی بشنوید، میتوانید از پادکست اختصاصی نکات تناسب اندام استفاده کنید. این پادکست، بینشهای کلیدی کتاب را در قالبی قابل دسترس ارائه میدهد و به شما کمک میکند تا مفاهیم اصلی را در حین حرکت و در هر زمان و مکانی فرا بگیرید. این پادکست تجربهای مکمل برای یادگیری شما از کتاب توسعه مربی ورزشی خواهد بود.
نکات تناسب اندام | پُلی به دنیای بهترین منابع ورزشی
