کتاب سلامت روان ورزشکاران

در دنیای پررقابت ورزش حرفه‌ای و آماتور، جایی که مرزهای توانایی جسمانی پیوسته در حال جابجایی است، توجه به ابعاد روانی ورزشکاران به یک ضرورت غیرقابل انکار تبدیل شده است. سلامت روان ورزشکاران نه تنها بر کیفیت زندگی شخصی آن‌ها تأثیر می‌گذارد، بلکه مستقیماً با اوج عملکرد ورزشی و موفقیت در مسابقات گره خورده است. برنامه‌های بهینه‌سازی عملکرد که صرفاً بر آمادگی جسمانی تمرکز دارند، اغلب از تأثیر عمیق وضعیت روانی بر نتایج نهایی غافل می‌مانند. در این راستا، کتاب سلامت روان ورزشکاران و بهینه‌سازی عملکرد: برنامه بهینه‌سازی عملکرد مطلوب برای ورزش (TOPPS) به عنوان یک منبع علمی و کاربردی، راهکارهای نوینی را برای حفظ و ارتقای سلامت روان ورزشکاران و بهینه‌سازی همه‌جانبه عملکرد آن‌ها ارائه می‌دهد.

این مقاله خلاصه‌ای از مفاهیم کلیدی و استراتژی‌های عملیاتی معرفی شده در کتاب سلامت روان ورزشکاران است که به شما در درک عمیق‌تر نقش روانشناسی در ورزش کمک می‌کند. اگر محتوای ارائه شده در این خلاصه برای شما مفید و کاربردی بود و به دنبال مطالعه عمیق‌تر و جامع‌تر این حوزه هستید، می‌توانید نسخه کامل و اورجینال کتاب سلامت روان ورزشکاران و بهینه‌سازی عملکرد را از وب‌سایت «نکات تناسب اندام»، به عنوان نخستین و معتبرترین مرجع قانونی دانلود کتاب‌های ورزشی در ایران، خریداری کنید.

اهمیت سلامت روان ورزشکاران در عملکرد بهینه

چرا سلامت روان ورزشکاران حیاتی است؟

امروزه، ورزشکاران نخبه و حتی آماتور در محیط‌های رقابتی فزاینده‌ای قرار دارند که پتانسیل به خطر انداختن سلامت روان ورزشکاران را دارد. برخلاف تصور رایج که ورزشکاران به دلیل فعالیت بدنی بالا باید از سلامت روان بهتری برخوردار باشند، بررسی‌ها نشان می‌دهد که شیوع مشکلات سلامت روان در آن‌ها تقریباً مشابه افراد غیرورزشکار است. این موضوع، لزوم رویکردی جامع به سلامت روان ورزشکاران را بیش از پیش آشکار می‌سازد.

ورزشکاران با چالش‌های منحصر به فردی روبرو هستند:

• رقابت در سنین پایین‌تر: بسیاری از ورزشکاران نخبه از سنین پایین وارد رقابت‌های شدید می‌شوند و فشار عملکرد بالا را تجربه می‌کنند.
• برنامه‌های تمرینی فشرده: برنامه‌های تمرینی تخصصی با هدف افزایش عملکرد در یک رشته ورزشی خاص، زمان زیادی را از زندگی ورزشکار می‌گیرد.
• سفرهای مکرر: دوری از خانواده و دوستان برای شرکت در مسابقات و کمپ‌های تمرینی، می‌تواند احساس انزوا و تنهایی را افزایش دهد.
• انتقادات اجتماعی: قرار گرفتن در معرض رسانه‌های اجتماعی، ورزشکاران را در برابر انتقادات بی‌شماری قرار می‌دهد که حتی بخش‌هایی خارج از کنترل آن‌ها را هدف قرار می‌دهد.
• فرصت‌های رشد از دست رفته: تمرکز کامل بر ورزش می‌تواند منجر به از دست رفتن فرصت‌های رشد در سایر جنبه‌های زندگی شود.
• خستگی شدید و فرسودگی: این عوامل در مجموع، آسیب‌پذیری ورزشکاران را نسبت به خستگی مفرط، فرسودگی شغلی، و فشار روانی افزایش می‌دهد.

برنامه بهینه‌سازی عملکرد مطلوب برای ورزش (TOPPS) بر این فرض کلی استوار است که ورزشکاران نخبه زمانی بهترین تجربه زندگی را دارند که مهارت‌های شناختی و رفتاری را در چندین زمینه عملکردی توسعه دهند. این زمینه‌ها شامل روابط، سلامت ورزشی/جسمانی، مدرسه/کار، فعالیت‌های خلاقانه و قدرت/ثبات روانی است. کتاب سلامت روان ورزشکاران تاکید می‌کند که بهینه‌سازان عملکرد (ارائه‌دهندگان TOPPS) افکار و اعمالی را که با عملکرد بهینه در این زمینه‌ها سازگار هستند، به طور توصیفی تقویت می‌کنند و سپس ورزشکاران را به چالش می‌کشند تا بهینه‌سازی بیشتری را امتحان کنند. این رویکرد به طور قابل توجهی اضطراب عملکرد را کاهش می‌دهد.

رویکرد TOPPS به سلامت روان ورزشکاران

کتاب سلامت روان ورزشکاران (Athlete Mental Health and Performance Optimization) در واقع یک کتاب راهنمای مداخله‌ای است که بر برنامه بهینه‌سازی عملکرد مطلوب برای ورزش (TOPPS) تمرکز دارد. TOPPS حمایت علمی را برای هر مرحله از ارائه خدمات ارائه می‌دهد و کل طیف مراقبت‌های سلامت روان را در بستر بهینه‌سازی عملکرد ورزشی پوشش می‌دهد.

مولفان این کتاب سلامت روان ورزشکاران، Bradley Donohue و Joanne Perry هستند که هر دو متخصصین برجسته‌ای در زمینه روانشناسی ورزشی و بالینی می‌باشند. این کتاب توسط Academic Press، ناشری از Elsevier، در سال 2023 منتشر شده است.

اجزای TOPPS به طور اساسی بر پایه رفتار درمانی خانواده (FBT) بنا شده‌اند. FBT یک مداخله شناختی-رفتاری برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان است که ثابت شده است به طور قابل توجهی مصرف مواد و علائم روانپزشکی را کاهش داده و عملکرد روزمره (مانند حضور در مدرسه/کار، رفتار جوانان، رضایت خانواده و روابط) را بهبود می‌بخشد. TOPPS نیز مانند FBT، شامل اجرای ابزارهای ارزیابی روان‌سنجی معتبر و اجزای مداخله‌ای تثبیت شده است که افراد حامی را برای تسهیل دستیابی به هدف درگیر می‌کند.

منحصربه‌فرد بودن برنامه بهینه‌سازی عملکرد مطلوب برای ورزش (TOPPS) از برنامه‌های درمانی سنتی، از جمله FBT، در دو جنبه اصلی متمایز است:

1. تمرکز بر عملکرد در فرهنگ ورزش: پروتکل‌های TOPPS از FBT اقتباس شده‌اند تا به صراحت به عملکرد در فرهنگ ورزش بپردازند.
2. جهت‌گیری به سمت بهینه‌سازی: نام‌گذاری TOPPS و جهت‌گیری آن به سمت دستیابی به هدف، بر «بهینه‌سازی» متمرکز است، در حالی که برنامه‌های سنتی بر کاهش آسیب‌شناسی و فرض یا نیاز به وجود آسیب‌شناسی در شروع برنامه تمرکز دارند. این بدان معناست که TOPPS برای ورزشکارانی که به دنبال بهینه‌سازی در ورزش یا زندگی به طور کلی هستند، صرف نظر از وجود اختلالات سلامت روان رایج که بر ورزشکاران تأثیر می‌گذارند، قابل استفاده است. در واقع، تمرکز TOPPS بر بهینه‌سازی عملکرد، برداشت‌های منفی و انگ اجتماعی را که اغلب با پیگیری مراقبت‌های سلامت روان در محیط‌های درمانی سنتی مرتبط است، کاهش می‌دهد. در آزمایش‌های بالینی، TOPPS اثرات بیشتری در کاهش علائم روانپزشکی در ورزشکارانی که با اختلالات سلامت روان، از جمله اختلالات خلقی، اضطرابی، مصرف مواد و اختلالات خوردن تشخیص داده شده‌اند، نسبت به شرایط کنترل، به ویژه با افزایش شدت علائم سلامت روان، نشان داده است.

مطالعات علمی، اثربخشی TOPPS را در ورزشکاران نوجوان و بزرگسال، در رشته‌های ورزشی مختلف، نژادها/قومیت‌ها، جنسیت‌ها و همچنین در افرادی که تشخیص‌های رسمی سلامت روان دارند یا ندارند، به طور رسمی نشان داده‌اند.

زیرساخت‌ها و فرهنگ‌سازی در برنامه بهینه‌سازی عملکرد ورزشکاران

ایجاد فرهنگ بهینه‌سازی

فصل اول کتاب سلامت روان ورزشکاران بر ساختار کلی TOPPS و روش‌های ایجاد فرهنگ بهینه‌سازی در سیستم‌های مراقبتی مربوطه (مانند مراکز مشاوره دانشگاهی، دپارتمان‌های ورزشی و تیم‌های باشگاهی) در کنار ساخت زیرساخت‌های لازم تمرکز دارد. این کتاب توضیح می‌دهد که پیاده‌سازی TOPPS در هر دو محیط سلامت روان غیرورزشی (مانند مراکز توانبخشی فیزیکی، بیمارستان‌ها، کلینیک‌های سرپایی، و مراکز مشاوره/بهداشت دانشگاهی و دبیرستان) و محیط‌های تحت چتر ورزش (دپارتمان‌های ورزشی، مراکز تناسب اندام، لیگ‌های ورزشی، تیم‌های حرفه‌ای) مناسب است. جلسات TOPPS ایده‌آل است که در یک “مرکز بهینه‌سازی” سرپایی، یا در امکانات ورزشی یا مراکز تمرینی برگزار شوند، جایی که مهارت‌های شناختی-رفتاری می‌توانند در موقعیت واقعی تمرین شوند.

برای ترویج TOPPS، فضای انتظار و دفاتر عملکرد با پوسترهای انگیزشی، لوازم دانشگاهی، برنامه‌های بازی و تصاویر ورزشکاران تزئین شده است. یک نماد ورزشکار بدون جنسیت که از یک سری پله بالا می‌رود، در کنار لوازم ورزشی، درب ورودی و محصولات ارزان قیمتی که بدون هزینه به ورزشکاران داده می‌شود (مانند کوله‌پشتی، تی‌شرت، و خودکار) ادغام شده است تا TOPPS را به عنوان مکانی “باحال” برای بهینه‌سازی عملکرد ورزشی و سلامت روان تبلیغ کند.

راه‌اندازی سیستم ارجاع و تعامل با ورزشکاران

اولین گام توصیه شده برای دستیابی به ارجاع برای TOPPS، ایجاد جریان‌های مالی در سیستم مراقبتی ورزشی تعیین شده است. در عمل خصوصی، این شامل ایجاد شبکه‌های ارجاع با مدیران ورزشی، مربیان، مربیان ورزشی، پزشکان و سایر ارائه‌دهندگان سلامت روان خواهد بود.

کتاب سلامت روان ورزشکاران برای جذب ورزشکاران به TOPPS استراتژی‌های زیر را پیشنهاد می‌کند:

• نمایش ویدئوهای TOPPS: ویدئوهای TOPPS و پیام‌های بهینه‌سازی عملکرد با ورزشکاران موفق می‌تواند در جلسات اولیه با مدیران ورزشی و سایر ذی‌نفعان برای نمونه‌سازی تکنیک‌های TOPPS نمایش داده شود.
• بازی‌های رقابتی مرتبط با ورزش: یکی از راه‌های سرگرم‌کننده برای تسهیل جذب، این است که بهینه‌سازان، ورزشکاران را در بازی‌های رقابتی مرتبط با ورزش در کنار غرفه‌های موقتی که در نقاط دسترسی ورزشکاران (مانند راهرو شلوغ دانشگاه، محل ناهار در دبیرستان و بیرون امکانات ورزشی) برپا شده‌اند، درگیر کنند.
• اعتبار درسی از اساتید یا معلمان: هنگامی که TOPPS در سیستم‌های مدارس اجرا می‌شود، صحبت با اساتید و معلمان در مورد ارائه اعتبار درسی به ورزشکاران برای بازدید از مرکز TOPPS و یادگیری در مورد برنامه‌های سلامت روان و عملکرد ورزشی موجود برای ورزشکاران کمک‌کننده است. این کار به آموزش پرسنل مدرسه و ورزشکاران در مورد خدمات TOPPS کمک می‌کند و همزمان به کاهش انگ اجتماعی و بهبود پیگیری خدمات سلامت روان برای ورزشکاران در سراسر سیستم مدرسه منجر می‌شود.

تعامل اولیه در مرکز TOPPS: وقتی ورزشکاران به مرکز TOPPS می‌رسند، با خوشرویی مورد استقبال قرار می‌گیرند و به آن‌ها انرژی‌بارهای مغذی و آب تعارف می‌شود و در یک اتاق انتظار که تلویزیون برای تماشای رویدادهای ورزشی و مستندات (مانند ESPN 30 for 30) یا خواندن مجلات ورزشی دارد، می‌نشینند. سپس از آن‌ها دعوت می‌شود تا از مرکز TOPPS بازدید کنند، با یک بهینه‌ساز ملاقات کنند، و در مورد ورزش خود، موقعیت ورزشی خود، جنبه‌هایی از ورزش، هم‌تیمی‌ها و مربی که بیشتر از آن‌ها لذت می‌برند، نقاط قوت عملکردی خود در ورزش و زندگی خارج از ورزش، و اینکه چگونه دوست دارند پس از بازنشستگی از ورزش به یاد آورده شوند، بحث کنند. به آن‌ها اطلاع داده می‌شود که TOPPS بر دستیابی به عملکرد بهینه در ورزش و زندگی تمرکز دارد.

مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با رویکرد فرهنگی: در طول تماس اولیه (یا جلسه ارزیابی بهینه‌سازی)، بهینه‌سازان مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته‌ای را انجام می‌دهند که بر درک برداشت‌های ورزشکاران از هویت‌های فرهنگی آن‌ها متمرکز است. این مصاحبه‌ها نشان داده‌اند که تعامل در برنامه‌های TOPPS را بهبود می‌بخشند. توصیه می‌شود که بهینه‌سازان این فرآیند را هم برای هویت نژادی/قومی و هم برای هویت آن‌ها به عنوان یک ورزشکار انجام دهند.

نقش مربیان و افراد حامی

کتاب سلامت روان ورزشکاران به طور مداوم بر اهمیت مشارکت مربیان و افراد حامی تأکید می‌کند. مربیان در کارگاه‌های تیم‌محور برای بهینه‌سازی عملکرد ورزشی شرکت می‌کنند. مشارکت مربیان در این کارگاه‌ها برای کمک به فرهنگ بهینه‌سازی و «پذیرش تیمی» برای TOPPS در سراسر سیستم، و برای اطمینان از سازگاری پیام‌رسانی مربیان و بهینه‌سازان عملکرد TOPPS (ارائه‌دهندگان پروتکل‌های TOPPS) ضروری است.

افراد حامی ورزشکاران نقش مهمی در موفقیت برنامه TOPPS ایفا می‌کنند. این افراد می‌توانند شامل مربیان، هم‌تیمی‌ها، اعضای خانواده و شرکای صمیمی باشند. مطالعات نشان داده‌اند که هم عملکرد ورزشی و هم نتایج سلامت روان به طور قابل توجهی با مشارکت انواع مختلف افراد حامی بهبود می‌یابند. مشارکت افراد حامی می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود، از جمله کنفرانس ویدیویی، تلفن یا حضور حضوری. نقش آن‌ها متنوع است و اغلب بر برنامه‌ریزی عملکرد در زندگی و ورزش تمرکز دارد.

ارزیابی و برنامه‌ریزی سلامت روان و عملکرد ورزشی

ابزارهای غربالگری و ارزیابی سلامت روان

کتاب سلامت روان ورزشکاران بر اهمیت ارزیابی پایه تأکید می‌کند، زیرا می‌تواند برای هدایت برنامه‌ریزی عملکرد و توسعه اهداف پویا استفاده شود. غربالگری اولیه بر ارزیابی عوامل عملکردی سلامت روان متمرکز است که نشان داده شده است با عملکرد ورزشی تداخل دارند.

لیست بررسی تداخل ورزشی (Sport Interference Checklist – SIC):

• SIC یک روش ارزیابی قابل اعتماد و معتبر است که برای تعیین اینکه چه کسی از TOPPS سود می‌برد، شناسایی اهداف عملکرد و نظارت بر پیشرفت استفاده می‌شود.
• این ابزار عوامل شناختی و رفتاری را که با عملکرد ورزشی در تمرین (مقیاس مشکلات در تمرینات ورزشی، PSTS) و رقابت (مقیاس مشکلات در رقابت ورزشی، PSCS) تداخل دارند، اندازه‌گیری می‌کند.
• ورزشکاران گزارش می‌دهند که هر مورد تا چه حد با عملکرد آن‌ها در تمرین و رقابت تداخل دارد و از مقیاس 7 امتیازی لیکرت (1=هرگز؛ 7=همیشه) استفاده می‌کنند.
• نمرات کلی و زیرمقیاسی در این غربالگری برای پیش‌بینی الگوهای متمایز از علائم سلامت روان به طور روان‌سنجی تعیین شده‌اند.
• ورزشکاران دانشگاهی که نمرات PSTS بالای 70 یا نمرات PSCS بالای 65 را گزارش می‌کنند، در معرض خطر بالای نگرانی‌های سلامت روان هستند.
• SIC به طور دوره‌ای برای نظارت بر پیشرفت ورزشکاران در طول اجرای TOPPS دوباره اجرا می‌شود، زیرا حساسیت خود را به بهبودهای قابل توجه عملکرد در آزمایش‌های بالینی متعدد نشان داده است.

ارزیابی جامع: کتاب سلامت روان ورزشکاران همچنین توصیه می‌کند که یک ارزیابی جامع در زمینه‌های شناسایی شده انجام شود. حوزه‌های بالقوه ارزیابی به جنبه‌های منحصر به فرد ارجاع برنامه بستگی دارد، اما اغلب شامل علائم روانپزشکی، عملکرد خانواده، عملکرد ورزشی و مصاحبه‌های تشخیصی سلامت روان است. اختلالات مصرف مواد، خوردن، خلقی، اضطرابی و مرتبط با تروما-استرس، شایع‌ترین اختلالات سلامت روان مؤثر بر ورزشکاران هستند.

جهت‌دهی ورزشکاران به بهینه‌سازی عملکرد

کتاب سلامت روان ورزشکاران در فصل چهارم خود نشان می‌دهد که چگونه ورزشکاران و افراد حامی آن‌ها به رویکرد بهینه‌سازی جهت‌دهی می‌شوند. این شامل بررسی محدودیت‌های محرمانگی، قالب جلسات، مفهوم‌سازی و تحلیل عملکردی بهینه‌سازی، و تعامل و مدیریت افراد حامی (مانند مربیان، خانواده و هم‌تیمی‌ها) در طول جلسات عملکرد است.

مرور کلی برنامه: بهینه‌سازان عملکرد برنامه را با مرور قالب TOPPS، از جمله تعداد و مدت زمان جلسات (معمولاً 12-16 جلسه با مدت زمان 60 دقیقه) آغاز می‌کنند. آن‌ها سعی می‌کنند مداخله را با بیان آنچه در مورد TOPPS دوست دارند، شخصی‌سازی کنند. این اغلب شامل تمرکز آن بر بهینه‌سازی به جای کاهش مشکل، و تمرکز آن بر توسعه مجموعه‌ای از مهارت‌ها است که مستقیماً در زمینه‌های ورزشی و زندگی خارج از ورزش به کار می‌روند.

پروتکل فلسفه عملکرد: “مثلث بهینه‌سازی عملکرد و برگه مقیاس بهینه‌سازی عملکرد” (Performance Optimization Triangle and Performance Optimization Scale Handout) ابزاری ارزشمند برای توضیح رویکرد بهینه‌سازی عملکرد در برنامه‌ریزی است. این مثلث نشان می‌دهد که چگونه افکار، رفتارها، احساسات و عملکرد بهینه به طور متقابل با یکدیگر تعامل دارند. این سازگاری برای رویکرد TOPPS به بهینه‌سازی عملکرد مهم است، زیرا ورزشکاران به خوبی با مفاهیم عملکردی در این مدل ارتباط برقرار می‌کنند و این مدل به کاهش انگ اجتماعی مرتبط با برنامه‌ریزی خاص سلامت روان کمک می‌کند. ورزشکاران تشویق می‌شوند تا یک سناریوی عملکردی اخیر را که در آن به طور بهینه عمل کرده‌اند، با توجه به مجموعه مهارت‌ها و منابع موجود در آن زمان، گزارش دهند.

برنامه‌ریزی عملکرد و اهداف پویا

کتاب سلامت روان ورزشکاران روشی استاندارد شده برای اولویت‌بندی اجرای مداخلات عملکردی موجود را بررسی می‌کند. در این رویکرد، ورزشکاران و افراد حامی آن‌ها به طور متقابل تعیین می‌کنند که کدام مداخلات از میان گزینه‌های موجود، اولویت‌بندی و تا چه حدی اجرا شوند.

برنامه‌ریزی عملکرد: این بخش از برنامه TOPPS شامل تطبیق مداخلات عملکردی با حمایت علمی برای تناسب با نیازهای منحصر به فرد ورزشکاران است. برنامه‌ریزی عملکرد معمولاً در جلسه سوم و بلافاصله پس از “تبادل قدردانی” و “انگیزه بهینه” انجام می‌شود. بهینه‌سازان عملکرد با راهنمایی ورزشکاران و افراد حامی آن‌ها شروع می‌کنند تا هر مداخله را از نظر اهمیت رتبه‌بندی کنند. ترتیب اجرای مداخلات در جلسات بعدی بر اساس این رتبه‌بندی‌ها تعیین می‌شود. این رویکرد، برنامه‌ریزی عملکرد را “مصرف‌کننده محور” و پویا می‌سازد، که مشارکت و ارزیابی مستمر عوامل تأثیرگذار بر تصمیم‌گیری درمانی را افزایش می‌دهد.

اهداف پویا و پاداش‌ها: این بخش روشی استاندارد شده برای کمک به ورزشکاران در بهینه‌سازی افکار و اعمال متمرکز بر عملکرد در حوزه‌های هدف منعطف و پویا را بررسی می‌کند. اهداف پویا مکملی کارآمد برای اهداف SMART (Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound) هستند. در این رویکرد به توسعه و شروع هدف، پنج حوزه هدف به ورزشکاران ارائه می‌شود که به طور جهانی با عملکرد زندگی مرتبط هستند:

1. عملکرد بهینه در روابط: شامل افکار و اعمالی مانند کمک به دیگران، ابراز قدردانی و برقراری ارتباط موثر.
2. عملکرد بهینه در سلامت ورزشی/جسمانی: شامل برنامه‌ریزی و آماده‌سازی وعده‌های غذایی، اطمینان از پروتئین کافی، رعایت برنامه تغذیه قبل از بازی و آبرسانی مداوم.
3. عملکرد بهینه در مدرسه/کار: شامل صحبت با اساتید قبل از امتحانات، مطالعه در کتابخانه و فکر کردن به نکات مثبت در مورد مطالب درسی.
4. عملکرد بهینه در فعالیت‌های خلاقانه: شامل فعالیت‌هایی است که به توسعه خلاقیت و هویت چندوجهی ورزشکار کمک می‌کند.
5. عملکرد بهینه در قدرت و ثبات روانی/سلامت روان: شامل ابراز جملات انگیزشی قبل و بعد از تمرکز، و انجام تنفس دیافراگمی قبل از خواب.

ورزشکاران نمونه‌های مهمی از دستیابی به هدف را در این زمینه‌ها ثبت می‌کنند و سپس افکار و اعمال مبتنی بر عملکرد بهینه را در این حوزه‌ها با بهینه‌سازان مرور می‌کنند.

استراتژی‌های مداخله‌ای برای بهینه‌سازی سلامت روان ورزشکاران

انگیزه بهینه و الهام‌بخشی هدف

کتاب سلامت روان ورزشکاران به طور کامل به ایجاد انگیزه بهینه می‌پردازد. طبیعی است که انگیزه ورزشکاران در پیگیری اهدافشان، به ویژه زمانی که اهداف چالش‌برانگیز هستند و در مدت زمان طولانی رخ می‌دهند، نوسان داشته باشد. هنگامی که انگیزه نسبتاً پایین است، احتمال اینکه ورزشکاران به افکار و رفتارهای هدفمند پایبند باشند کمتر است، و همچنین احتمال اینکه در مواجهه با موانع یا ناراحتی در حین پیگیری اهداف پایداری کنند، کمتر است. بنابراین، هنگامی که انگیزه نسبتاً پایین است، “الهام‌بخشی هدف” (Goal Inspiration – GI) می‌تواند به ویژه مفید باشد.

GI معمولاً پس از اولین مرور اهداف پویا اتفاق می‌افتد. بهینه‌سازان عملکرد دلایل بسیار خاص ورزشکاران برای پیگیری اهداف پویا را جویا می‌شوند. GI شامل یک تمرین برای بهبود انگیزه با مرور پیامدهای مثبت خاص دستیابی به هدف است. در این فرآیند، ورزشکار تشویق می‌شود تا هرچه بیشتر پیامدهای مثبت بالقوه مرتبط با دستیابی به هدف را گزارش کند. بهینه‌ساز هر ورودی را دقیقاً همانطور که ورزشکار گزارش می‌دهد و بدون قضاوت یا نظر ثبت می‌کند. پس از اینکه ورزشکار چیزی برای اضافه کردن ندارد، بهینه‌ساز جزئیاتی در مورد هر پیامد مثبت بالقوه‌ای که در ابتدا درخواست شده بود، جویا می‌شود. این به بهینه‌سازان و ورزشکاران کمک می‌کند تا انگیزه‌های اصلی را بدون سوگیری درک کنند.

بهینه‌سازی روابط از طریق قدردانی و درخواست‌های مثبت

حفظ روابط معنادار با ورزشکاران با سلامت روان و رفاه بهتر مرتبط است. در زمینه ورزشکاران، وجود روابط مثبت در محیط تیمی به ویژه مفید است، زیرا حمایت اجتماعی درون تیم با عملکرد بهتر و رفاه کلی مرتبط است.

تبادل قدردانی (Appreciation Exchange – AE): AE یک روش ساختاریافته برای ابراز قدردانی است که تضمین می‌کند روابط به طور متقابل تقویت می‌شوند و رفتارهای مثبت شناخته و قدردانی می‌شوند. این مداخله معمولاً زمانی تجویز می‌شود که افراد حامی برای اولین بار در جلسه TOPPS شرکت می‌کنند. اجزای اصلی شامل تشویق بهینه‌ساز (1) ورزشکار برای ابراز قدردانی از رفتارهای مثبتی که توسط افراد حامی ورزشکار انجام شده است و (2) افراد حامی ورزشکار برای بیان احساسشان هنگام شنیدن این قدردانی‌ها است. ابراز قدردانی به افزایش فراوانی رفتارهای مطلوب و ایجاد رضایت بیشتر در رابطه کمک می‌کند و درک افراد از رابطه را تقویت می‌کند.

درخواست‌های مثبت (Positive Requests): کتاب سلامت روان ورزشکاران تأکید می‌کند که مهارت‌های ارتباطی بهینه می‌توانند حالات عاطفی مثبت و عملکرد در سناریوهای ورزشی و زندگی را تقویت کنند. درخواست‌های مثبت یک استراتژی برای کمک به افراد در یادگیری چگونگی انجام این کار است. این مهارت از طریق مدل‌سازی و تمرین رفتاری آموزش داده می‌شود. درخواست‌های مثبت، راهبردی هستند که به افراد کمک می‌کنند تا نیازهای خود را بدون بحث و جدل برآورده کنند. افرادی که قادر به درخواست مثبت و قانع‌کننده هستند، احتمال بیشتری دارد که نیازهایشان برآورده شود و کمتر دچار تعارض شوند. این مهارت به روش‌های مختلفی کمک می‌کند؛ برای مثال، ورزشکاران بیشتر به آنچه نیاز دارند دست پیدا می‌کنند، به راه‌حلی متقابلاً رضایت‌بخش می‌رسند، ارتباطات اجتماعی را بهبود می‌بخشند و بحث و جدل را به حداقل می‌رسانند.

تکنیک HEARD: تکنیک HEARD (Hear, Empathize, Ask for solutions, Review potential solutions, Decide what to do) نیز به عنوان یک راهکار مفید برای پاسخگویی مثبت به افراد ناراحت معرفی شده است.

کنترل محیطی و خودتنظیمی برای سلامت روان

کنترل محیطی (Environmental Control): محیط می‌تواند تأثیر عمیقی بر دستیابی به هدف داشته باشد. محرک‌ها یا نشانه‌های محیطی وجود دارند که با عملکرد بهینه سازگار هستند (مانند مکالمات با یک مربی خوب، دسترسی به تغذیه عالی) و با عملکرد بهینه ناسازگار هستند (مانند هم‌تیمی که از مواد مخدر استفاده می‌کند، آسیب‌دیدگی). این نشانه‌ها شامل افراد، مکان‌ها، موقعیت‌ها، فعالیت‌ها و احساسات می‌شوند و آگاهی از تأثیر آن‌ها بر عملکرد مهم است. کنترل محیطی به ورزشکاران کمک می‌کند تا از نشانه‌های محیطی که هم تسهیل‌کننده و هم مداخله‌گر در دستیابی به هدف آن‌ها هستند، آگاه شوند. هدف از کنترل محیطی، شناسایی، توسعه یا حذف، نظارت و مدیریت نشانه‌های محیطی است که تأثیر آن‌ها بر عملکرد تعیین شده است.

خودتنظیمی (Self-Control – SC): یک جزء مهم خودتنظیمی، (1) کسب آگاهی از علل و تأثیر افکار و رفتارهای غیربهینه و (2) یادگیری نحوه مدیریت افکار و رفتارها برای سازگاری با عملکرد بهینه است. SC به ورزشکاران کمک می‌کند تا “محرک‌ها” یا نشانه‌هایی را که در محیط منجر به افکار و رفتارهای غیربهینه می‌شوند، به محض وقوع شناسایی کنند. سپس به ورزشکاران مجموعه‌ای از افکار و اعمال آموزش داده می‌شود که به آن‌ها در تمرکز مجدد مؤثر بر آرامش و تمرینات تولید راه‌حل کمک می‌کند و در نهایت افکار و اعمالی را که با بهینه‌سازی عملکرد سازگار هستند، تسهیل می‌کند. مراحل شامل (1) شناسایی نشانه‌هایی که قبل از عملکرد غیربهینه رخ می‌دهند، (2) تمرکز بر کار در دست، (3) تنفس دیافراگمی بداهه، (4) تولید راه‌حل، (5) تصور متوالی افکار و رفتارهایی که با عملکرد بهینه سازگار هستند، و (6) تصور پاداش برای عملکرد بهینه است.

توسعه شغلی و مدیریت مالی: ابعاد فراتر از ورزش در سلامت روان ورزشکاران

تحقق رویای شغلی و مهارت‌های کاریابی

کتاب سلامت روان ورزشکاران به ورزشکاران کمک می‌کند تا فراتر از هویت ورزشی خود به ابعاد دیگر هویتشان بپردازند. ورزشکاران نخبه هویت ورزشی قوی‌ای را حفظ می‌کنند که می‌تواند در طول دوران ورزشی آن‌ها بسیار مفید باشد. با این حال، به دلیل برجستگی این هویت در طول رشد آن‌ها، برخی از ورزشکاران سایر ابعاد هویت خود را به طور کامل کشف نکرده‌اند. این فرآیند به عنوان “بسته‌شدن هویت” (identity foreclosure) شناخته می‌شود که نشان می‌دهد یک فرد قبل از کشف سایر نقش‌ها، به طور زودرس به یک هویت خاص متعهد شده است. وجود این دو عامل (یعنی هویت ورزشی قوی و بسته‌شدن هویت) با نتایج بدتر پس از انتقال از ورزش مرتبط است. مداخله اهداف پویا (Dynamic Goals) در TOPPS به طور قابل توجهی به ورزشکاران در توسعه یک هویت چندوجهی کمک می‌کند، زیرا بر بهینه‌سازی حوزه‌های مختلف زندگی خارج از ورزش تمرکز دارد.

توسعه شغل رویایی (Dream Job Development): این بخش به ورزشکاران کمک می‌کند تا با در نظر گرفتن آنچه می‌خواهند پس از دوران ورزشی خود انجام دهند و نحوه دستیابی به این جاه‌طلبی‌های ایجاد شده، شروع به کاوش هویت خود کنند. این شامل بحث در مورد عوامل مطلوب از یک شغل رویایی (مانند میزان درآمد لازم، تمایل به سفر مرتبط با کار، تعداد ساعات کار در هفته، مدت زمان شغل) و همچنین ایده‌پردازی در مورد الزامات و روش‌های دستیابی به شغل رویایی است.

آموزش مهارت‌های کاریابی (Job-Getting Skills Training – JG): JG یک کاربرد فشرده از “باشگاه کاریابی” (Job Club) است که یکی از موفق‌ترین برنامه‌های کاریابی توسعه یافته است. این مداخله برای آموزش مهارت‌هایی به ورزشکاران طراحی شده است که به آن‌ها در درخواست مؤثر مصاحبه از کارفرمایان بالقوه و آماده‌سازی برای مصاحبه‌های شغلی کمک می‌کند. از طریق مدل‌سازی و تمرین رفتاری، ورزشکاران یاد می‌گیرند که چگونه شغل پیدا کنند و مصاحبه شغلی درخواست دهند.

بهینه‌سازی مدیریت مالی

کتاب سلامت روان ورزشکاران فصل چهاردهم را به بهینه‌سازی مدیریت مالی اختصاص داده است. ترویج سواد مالی و مدیریت آن در جمعیت ورزشکاران مهم است و استرس مالی می‌تواند به طور قابل توجهی بر سلامت روان تأثیر بگذارد. مدیریت مالی یک مهارت ضروری برای هر فرد است؛ با این حال، ممکن است در جمعیت ورزشکاران (به ویژه در سطح حرفه‌ای) اهمیت ویژه‌ای داشته باشد. بسیاری از ورزشکاران گزارش می‌دهند که اطلاعات مربوط به امور مالی را از طریق خودآموزی و “آزمون و خطا” به دست می‌آورند. با توجه به اینکه بیشتر ورزشکاران از طریق ورزش امرار معاش نمی‌کنند و دوران حرفه‌ای ورزشی نسبتاً کوتاه و نامشخص است، مهم است که ورزشکاران در اوایل دوران حرفه‌ای خود امور مالی خود را درک کنند. برای مثال، بسیاری از ورزشکاران حرفه‌ای در عرض چند سال پس از بازنشستگی، دچار پریشانی مالی قابل توجهی می‌شوند یا اعلام ورشکستگی می‌کنند.

آموزش مهارت‌های مدیریت مالی شامل تعیین هزینه‌های ماهانه و درآمد، محاسبه کسری یا مازاد مالی، و یادگیری نحوه کسب، پس‌انداز و مدیریت درآمد اضافی است. همچنین به ورزشکاران آموزش داده می‌شود که هزینه‌ها را اولویت‌بندی کرده و هزینه‌های با اولویت پایین را حذف یا کاهش دهند. در این فرآیند، از “برگه مدیریت مالی” (Financial Management Worksheet – FMW) برای ثبت اطلاعات و کمک به تصمیم‌گیری استفاده می‌شود.

جمع‌بندی برنامه بهینه‌سازی عملکرد و سلامت روان ورزشکاران

برنامه‌ریزی برای بهینه‌سازی مادام‌العمر

برنامه TOPPS معمولاً در طول چهار ماه اجرا می‌شود و مدت زمان خاص اجرای آن بر اساس دستیابی به اهداف توسط ورزشکاران، افراد حامی ورزشکاران و بهینه‌سازان عملکرد تعیین می‌شود. در جلسه نهایی، ارائه‌دهنده از ورزشکاران و افراد حامی آن‌ها جویا می‌شود که چگونه از افکار و اعمال خود برای بهینه‌سازی عملکرد در ورزش و زندگی خارج از ورزش در آینده استفاده خواهند کرد. این جلسه با تبادل ابراز علاقه، تحسین و احترام متقابل بین همه اعضا، از جمله بهینه‌سازان عملکرد، به پایان می‌رسد.

در این جلسه پایانی، بهینه‌سازان TOPPS بحث را با ورزشکاران و افراد حامی آن‌ها در مورد افکار و اعمال کسب شده ورزشکاران که با بهینه‌سازی عملکرد در حوزه‌های هدف سازگار هستند، آغاز می‌کنند. این حوزه‌ها شامل روابط، سلامت جسمانی/مشارکت ورزشی، مدرسه/کار، فعالیت‌های خلاقانه و قدرت/ثبات روانی است. هر زمان که امکان‌پذیر باشد، ارائه‌دهنده عملکرد، ورزشکاران را تشویق می‌کند تا مهارت‌های خود را نشان دهند. همچنین بهینه‌سازان از ورزشکاران جویا می‌شوند که چگونه از این مهارت‌ها در آینده برای بهینه‌سازی عملکرد خود در حوزه‌های هدف مرور شده استفاده خواهند کرد.

نتیجه‌گیری

کتاب سلامت روان ورزشکاران و بهینه‌سازی عملکرد با معرفی برنامه TOPPS، یک چارچوب جامع و مبتنی بر شواهد را برای رسیدگی به سلامت روان ورزشکاران و ارتقاء عملکرد آن‌ها در تمامی ابعاد زندگی ارائه می‌دهد. این رویکرد نوآورانه، با تمرکز بر بهینه‌سازی به جای آسیب‌شناسی، نه تنها به کاهش انگ اجتماعی کمک می‌کند، بلکه راهکارهای عملی و اثربخشی را برای مقابله با چالش‌های منحصر به فردی که ورزشکاران در محیط‌های رقابتی با آن روبرو هستند، فراهم می‌آورد. از طریق ارزیابی‌های دقیق، برنامه‌ریزی‌های مصرف‌کننده محور، و مداخلات مبتنی بر مهارت‌های شناختی-رفتاری، TOPPS به ورزشکاران کمک می‌کند تا نه تنها در میدان ورزش، بلکه در روابط شخصی، تحصیل، شغل و مدیریت مالی خود نیز به اوج عملکرد دست یابند. این کتاب سلامت روان ورزشکاران یک منبع ارزشمند برای هر متخصص، مربی، ورزشکار و هر فردی است که به سلامت روان و عملکرد بهینه در زندگی علاقه‌مند است.

اگر این خلاصه برای شما مفید بود و به اطلاعات بیشتر و عمیق‌تری در این زمینه نیاز دارید، می‌توانید نسخه کامل و اورجینال کتاب سلامت روان ورزشکاران و بهینه‌سازی عملکرد را از وب‌سایت «نکات تناسب اندام» خریداری کنید.

سوالات متداول